نگاهی فلسفی به عاقبت جنین ناهنجار از منظر ملاصدرا

مسأله ی سقط یکی از موارد مشکل در اخلاق زیستی است. این بحث در موارد سقط جنین ناهنجار، وجوه مورد اختلاف بیش تری دارد. بررسی مطالعات حاکی از آن است که عمدتاً دو مورد، بحث برانگیز بوده است؛ اول آن که آیا حیات جنین ناهنجار باید حفظ شود؟ و دوم آن که سرانجام نفس (نباتی، حیوانی) در جنین ناهنجار پس از سقط اختیاری (منظور از سقط اختیاری در این نوشتار، سقط درمانی (قانونی) و سقط عمدی غیر قانونی است.) چه خواهد بود؟ دیدگاه های مختلف پاسخ های گوناگونی را به این دو پرسش داده اند. مطالعه ی حاضر پژوهشی است مروری- توصیفی که پاسخ دو پرسش یاد شده را با تمرکز بیش تر بر حق حیات، در فلسفه ی صدرایی در کتب ملاصدرا و نیز تألیفات امام خمینی (ره) می کاود. نتایج این مطالعه نشان می دهند که بر اساس دیدگاه ملاصدرا تمام جنین ها دارای نفس بالقوه ی انسانی هستند؛ هر چند که ظاهری بسیار ناقص داشته باشند. او جنین را نبات بالفعل و البته دارای استعداد برای «انسان شدن» می داند. با توجه به این دیدگاه که هم بدایت نگر است و هم غایت نگر، جنین ناهنجار، حق حیات دارد؛ چراکه مطابق برهان حرکت جوهری ملاصدرا چنین می توان گفت که سقط، تکامل برزخی نفس را با مشکل مواجه می سازد و حتی ممکن است در حشر موجود نیز خلل ایجاد کند.مسلم است که در جامعه ی ما که صبغه ی اسلامی دارد برای تصمیم گیری در مورد سقط جنین باید دیدگاه های دینی را مورد لحاظ قرار داد. البته مبانی فلسفی به تنهایی نمی توانند برای دادن حُکمی در مورد سقط جنین، کارا و مفید باشند؛ بلکه هم اندیشی های تخصصی و میان رشته ای ضرورت دارند تا به لطف خداوند، شاهد تحلیل مناسب چالش های اخلاقی در مورد این مسأله باشیم.